Son günlerde basında yer alan dişhekimliğinde amalgam kullanımı ile ilgili yayınlara açıklık getirmesi bakımından Dünya Dişhekimleri Birliği (FDI) ve Amerikan Dişhekimleri Birliği ortak raporu aşağıdadır.

Meslektaşlarımızın ve kamuoyunun bilgisine sunulur.

***

FDI Dünya Dişhekimliği Federasyonu  Yıllık Dişhekimliği Kongresi Genel Kurul önergesi % 84 oyla, 4 Eylül 2010 Cumartesi günü geçmiştir.

Şunlar çözülecektir:

Dünya çapında, dişhekimliği çalışanlarının bağımsız ve yetkili sesi olan FDI Dünya Dişhekimliği Federasyonu, diş çürüklerinden etkin bir şekilde korunma ve birleşik destek programlarının aşamalarla arttırılması, garantilenmesi ve desteklenmesi konusunda hükümetlere çağrıda bulunur. Dental amalgamı da içeren günümüz restorasyon materyallerinin kullanımının aşamalarla azaltılması ile sonuçlanacak koruyucu hastalık yönetimiyle bağlantılı olmalıdır. Bu önlemler, özellikle avantajlı durumda olmayan ve tedavi ihtiyacı içinde bulunan kişiler için optimal ağız sağlığını güvence altına alır.

İleride şunlar çözülecektir:

Amalgam güvenilir ve yüksek derecede etkili bir restoratif materyaldir. Küresel halk sağlığını idame ettirmek ve korumak için ancak alternatif ve uygun bir restoratif materyal mevcut olduğunda  amalgam kullanımının aşamalarla azaltılması söz konusu olabilir.

 

DÜNYA DİŞ HEKİMLERİ BİRLİĞİ VE AMERİKAN DİŞHEKİMLERİ BİRLİĞİ’NİN DİŞ HEKİMLİĞİNDE KULLANILAN AMALGAM KONUSUNDAKİ SON BİLİMSEL RAPORLARINI SON GÜNLERDE MEDYANIN ÇEŞİTLİ ORGANLARINDA YER ALAN TARTIŞMALARA CEVABEN DİŞHEKİMLERİNİN DİKKATİNE SUNUYORUZ.

ADA Aralık 2010 Raporu ve  FDI 2011 Bildirisi’nin Ortak Sonuçları

·         Dental amalgam, güvenilir ve efektif  (etkili, işe yarar) bir restoratif materyaldir.

·         Mekanik direnci yüksek, kenar adaptasyonu ve uzun süreli kalıcılığı ile geniş okluzal diş yüzeylerinin restorasyonu için çok uygundur.

·         6 yaş ve daha büyüklerde, dental amalgam ile sağlık açısından oluşan yan etkiler arasında nedensel bir ilişki kurulamamıştır.

·         Ayrıca 2 araştırmada, 6 yaş ve daha büyüklerde, amalgamın kullanımı ile ilişkili olarak herhangi bir nörolojik ve böbrek sorunu bulunamamıştır.

·         FDA, bilimsel araştırmalara dayanarak dental amalgamdan açığa çıkan civa buharının 6 yaş ve daha yaşlı bireylerde civa ile ilişkilendirilebilecek yan etkiye neden olmadığına karar vermiştir.

·         Dental amalgam ile 6 yaş altı çocuklarda oluşan civa günlük dozu , günlük tahmini oluşan dozdan daha düşüktür.

·         Dental amalgamdan oluşan annenin sütündeki civa buharının bebek için bir risk oluşturmadığına karar vermiştir.

·         Dental amalgamın sağlık ile ilgili, bilimsel kanıtlarla temellendirilmiş pozitif korelasyonu yoktur.

Dental amalgam ile sistemik hastalıklar, dental amalgam ile hamile kadınlar ve dental amalgam  gelişen fetüsler arasında bir risk olduğu bilimsel çalışmalarla desteklenememektedir.

·         Eğer esaslı bilimsel kanıtlar ortaya konulursa ADA, dişhekimlerinin amalgam kullanmayı durdurmalarını isteyecektir  fakat şu an için gerek bireyin, gerek toplumun ağız sağlığı için kullanılan amalgam güvenlidir.

·         Özellikle genç hastalarda ve özel bakım ihtiyacı olan hastalarda kullanımı avantaj sağlar. Ağız ortamının kurutulamadığı durumlarda eğer amalgam kullanılamayacaksa, genel anesteziye ihtiyaç duyulur ki; bu daha büyük bir risk ihtiva eder.

·         Özellikle toplumun daha az hizmet alan yerlerinde, yüksek çürük riski ve yüksek hastalık oranları olan topluluklarda dental amalgamın önemi çok daha fazlalaşmaktadır. Amalgamın sınırlandırılması bu topluluklarda hem sağlık hem de finansal açıdan çok ciddi sorun oluşturacaktır.

·         2007’deki hakemli çalışmada dental amalgamın parsiyel ve tamamen yasaklanmasının varsayımı durumunda, etkilerini ortaya koymuştur.Bu varsayıma göre ortaya çıkan sonuçlar:

1.Fiyatlar yükseldiği için Amerika’da her sene 15.444.021 daha az restorasyon yapılacak.

2.Amalgamın yasaklanması kompozit ve kron yapımını, ki her ikisi de pahalı işlemlerdir, yükseltecektir.

3.Yasağın sadece çocuklarla sınırlı tutulmasında dahi ilk yıl 1.1 milyar $ ve daha sonra15 senelik periyotta 13 milyar$ bir maliyet artışı olacağı hesaplanmaktadır.

WHO 2009 Cenevre raporu ve UNEP (Birleşmiş Milletler Çevre Programı) ve FDI: Amalgamın güvenli olduğuna ve toplumun sağlığı açısından önemine vurgu yapmıştır.Çok geniş araştırma ve klinik deneyim sonrası amalgamın güvenli olduğu ortaya konmuştur.

WHO raporunda ayrıca bir çok sigorta sisteminin kompoziti karşılamayacağı ifade edilerek:

Amalgam restorasyonlarının zorluk derecesine göre fakülte kliniklerinde

32$’- 47$’ aralığında – kompozitlerin ise 42$’dan 62$ aralığında maliyetlerinin olduğu ifade edilmektedir.

Yapılma süresinin de kompozitlerde amalgamın 2 katı olduğu genel olarak kabul edilmektedir. Ağızda kalma süresi de amalgamın ortalama 12 yıl, kompozitlerin ise ortalama 6-8 yıl verilmektedir.

Günümüzde amalgamın yerine kullanılabilecek arka bölge dişlerin  derin çürük kavitelerinde ve de diş etinin altına ilerlemiş kavitelerde kullanılmak üzere aynı işlevsellikte direkt restoratif materyal (alternatif ürün) yoktur.

Yerine kullanılacak materyal olarak ileri sürülen,  özellikle reçine esaslı kompozitlerin de çevresel açıdan sağlıklı bir alternatif olup olmadığının da bilimsel araştırmalarla ortaya konması gerekmektedir.